De Napoleonroute in Wallonië

Het is langs dit kleine dorpje dat de Keizer het huidige Waalse grondgebied binnenkomt. Hij heeft er een ontmoeting die zou uitgroeien tot een legende. Een jonge maar stoutmoedige dorpeling waarschuwt hem om niet verder te trekken. Een kleine stèle, vlak bij de brug van la Tannerie, evoqueert deze voorspellende woorden. Stèle Rue de la Tannerie 59740 Hestrud, France

Bivak Napoleon en zijn leger brengen de nacht van 14 op 15 juni 1815 door in Beaumont. De soldaten installeren hun bivak aan de voet van de Salamandertoren, een gebouw uit de 11e eeuw. Vandaag herbergt de toren een klein museum over de lokale geschiedenis, terwijl één zaal gewijd is aan de doortocht van Napoleon. De Keizer zelf overnacht op een steenworp, in het herenhuis van Maurice Gabriel Joseph Riquet de Caraman, prins van Chimay… Een gedenkplaat op de gevel van het gebouw herinnert daaraan (Grand Place 12). Rue de la Poterne 6500 Beaumont visitwallonia.be/nl/content/de-salamandertoren-beaumont

Op 15 juni 1815 vestigt generaal Reille, hoofd van het 2e legerkorps van Napoleon, zijn hoofdkwartier in dit gebouw uit de 14e eeuw. Het kasteel kan vandaag bezocht worden. Het bevat een tentoonstelling gewijd aan de generaal en een levend museum van de farmacie. Rue du Marquis 1 6530 Leers-et-Fosteau visitwallonia.be/nl/content/het-kasteel-van-fosteau-en-zijn-park-thuin-de-buurt-van-charleroi

Een middeleeuwse boerderij die werd verbouwd tot distilleerderij In de vroege ochtend van 15 juni 1815 zouden Napoleon en zijn leger voor de Ferme de la Cour gepasseerd zijn. Het was de oude hoofdboerderij van de Abdij van Lobbes. Zij bestaat uit verschillende gebouwen, waaronder een donjontoren uit de 14e eeuw, het restant van het middeleeuwse gerechtshof van de abdij. De boerderij huisvest de Distilleerderij van Biercée, die kan bezocht worden. Men produceert er de befaamde citroenlikeur Eau de Villée, maar ook de al even bekende Mandarine Napoléon. Naast sterkedranken produceert de distilleerderij ook plaatselijke likeuren, gins en aperitieven. Rue de la Roquette 36 6532 Ragnies visitwallonia.be/nl/content/bedrijfsbezoek-distilleerderij-van-biercee-ragnies

Thuin, iets afgelegen van de route die Napoleon volgt, is in de voormiddag van 15 juni 1815 het toneel van een confrontatie tussen Franse en Pruisische troepen. De stad is een bezoekje waard, met zijn twee parels die schitteren op de lijst van het Unesco-erfgoed: het belfort uit de 17e eeuw en een van de befaamde marsen uit het gebied tussen Samber en Maas, de St-Rochmars, een religieuze processie die geëscorteerd wordt door mannen in militaire Napoleontische uniformen. visitwallonia.be/nl/3/bestemmingen/waalse-steden/thuin

De kapel dateert uit het einde van de 19e eeuw en ligt op een plek die men ‘Les Trois Arbres’ noemt. Het is op deze plek dat Napoleon op 15 juni 1815 rond 9.30 u zijn leger ziet voorbij defileren op weg naar Charleroi. De kapel is gewijd aan Notre Dame de la Victoire en is een van de processiesites tijdens de ‘marsen van het gebied tussen Samber en Maas’ (Immaterieel Werelderfgoed van Unesco). Tijdens deze marsen escorteren honderden deelnemers de relieken van lokale heiligen. Zij dragen vaak uniformen die herinneren aan die van de ‘grognards’ (gardesoldaten) van Napoleon. Chemin des Trois Arbres 31 6120 Ham-sur-Heure

Tijdens een halte in Jamioulx kruist Napoleon de weg van de dorpspastoor, Jean-Nicolas Jénicot. Deze laatste begint een gesprek met hem. De pastoor maakt zo’n intelligente indruk dat de Keizer zijn naam noteert in een notaboekje en eraan toevoegt dat hij hem tot de volgende bisschop van Doornik zal benoemen. De nederlaag van Waterloo geeft het lot een andere wending. Jean-Nicolas Jénicot ligt begraven op het kerkhof van de kleine neoromaanse Saint-Andrékerk. Eglise Saint-André Rue Willy Brogneaux 6120 Jamioulx

Laatste keizerlijk paleis van Napoleon tijdens de campagne Op 16 juni 1815 is Fleurus betrokken bij de slag van Ligny, waarbij een deel van de Franse legermacht de Pruisen verslaat. Enkele gebouwen herinneren nog aan de veldslag: de Naveau-molen waar Napoleon zich installeerde om de topografie van het terrein te bestuderen, het Kasteel van Zualart waar zijn staf onderdak vond, de Saint-Victorkerk die gebruikt werd als hospitaal en het Kasteel van de Vrede waar de keizer de nacht doorbracht. Zijn kamer is vandaag gereconstrueerd en staat open voor het grote publiek, na afspraak. Met voorwerpen en twee didactische films wordt de luchtige kant van het verhaal gebracht. Het kasteel draagt het label ‘Dernier Palais impérial de l’Empereur Napoléon en campagne’. Chemin de Mons 61 6220 Fleurus visitwallonia.be/nl/content/chateau-de-la-paix-bezoek-aan-de-kamer-van-napoleon-fleurus

Het dorp Ligny is het middelpunt van de veldslag die deze dag plaatsvindt tussen een deel van het keizerlijke leger en de soldaten van Blücher. Gedurende meer dan 6 uren gaan 157.000 militairen de strijd aan. Het Ligny 1815 Museum is gevestigd in een boerderijtje uit de 17e eeuw dat destijds gebruikt werd als veldhospitaal. Het laat de dag herleven dat de Keizer voor de laatste keer overwinnaar was. Het ludieke en interactieve parcours dompelt het hele gezin onder in het hart van de geschiedenis. Ligny 1815 Museum Rue Pont-Piraux 23 5140 Ligny visitwallonia.be/nl/content/ligny-1815-museum-de-laatste-overwinning-van-napoleon

De eerste Frans-Britse veldslag Parallel aan de Frans-Pruisische veldslag van Ligny op 16 juni 1815, gaan Fransen en Engelsen de strijd aan bij ‘Les Quatre-Bras’ in Baisy-Thy. Niemand komt als winnaar uit de slag. Op de site werden enkele monumenten geplaatst als herinnering aan de gevechten. Chaussée de Namur / Rue Dernier Patard 1470 Genappe

Laatste Hoofdkwartier van Napoleon Napoleon verlaat zijn kasteel in Fleurus en zet de jacht op de Engelsen verder. In de nacht van 17 op 18 juni 1815 vestigt hij zijn hoofdkwartier in de Ferme du Caillou, in Vieux-Genappe, op 4 km van de Heuvel met de Leeuw. De hele nacht heerst daar een koortsachtige sfeer. Vandaag is in de boerderij een museum gevestigd dat openstaat voor iedereen (personen met een beperkte mobiliteit, doven en slechtzienden). Je kan er samen met Napoleon en zijn officieren de laatste uren herbeleven die de veldslag voorafgingen. Ludieke en zintuiglijke activiteiten laten toe een betere kijk te krijgen op het leven van de soldaten en de strategie van de Keizer. Chaussée de Bruxelles 66 1472 Vieux-Genappe visitwallonia.be/nl/content/de-hoeve-van-le-caillou-het-laatste-hoofdkwartier-van-napoleon

Boerderij van Mont-Saint-Jean Op 17 juni 1815, de dag voor de Slag bij Waterloo, installeert Wellington die aan het hoofd staat van de Britse strijdmacht, zijn veldhospitaal in deze boerderij. Meer dan 6.000 soldaten worden er verzorgd en heel wat onder hen danken hun leven aan het feit dat het hospitaal dicht bij het slagveld ligt. De site, vandaag gerenoveerd met respect voor de geschiedenis, herbergt een museum. Het belicht de geschiedenis van veldhospitalen en hun rol tijdens oorlogen. De Boerderij van Mont-Saint-Jean herbergt ook een microbrouwerij die het ‘Waterloo’-bier produceert, een microdistilleerderij en een verkooppunt waar je heel wat producten kunt kopen. Chaussée de Charleroi 591 1410 Waterloo visitwallonia.be/nl/content/bedrijfsbezoek-microbrouwerij-mont-saint-jean-waterloo

In de ochtend van 18 juni 1815 begint de Slag bij Waterloo. De Franse troepen staan tegenover de Engelsen die versterking krijgen van het Pruisische leger. Het slagveld strekt zich uit over iets meer dan 600 hectare met weiden en velden op het grondgebied van de gemeenten Braine-l’Alleud, Genappe, Lasne en Waterloo. Op het einde van de veldslag delven de Fransen het onderspit en trekken zich chaotisch terug. De site wordt gedomineerd door een monumentale heuvel met een gietijzeren leeuw, die de plek markeert waar naar verluidt de Prins van Oranje gewond werd. Aan de voet van de heuvel zie je het Domein van de Slag bij Waterloo 1815. Met een virtuele soldaat uit je favoriete leger maak je een reis door de geschiedenis naar het middelpunt van de slag en nadien bekijk je een film over de slag in 4D op een panoramisch scherm, uniek in Europa! In het seizoen zijn animaties voorzien, en ook een koets die je meeneemt naar de Hoeve Hougoumont: een historische site op het slagveld die een interactief spektakel biedt: "la bataille dans la bataille" (de slag in de slag). Route du Lion 1815 1420 Braine-l’Alleud visitwallonia.be/nl/produit/attractions/activites/monument/gehucht-met-de-leeuw-en-bezoekerscentrum-slagveld-van-waterloo/9245

Van 17 tot 19 juni 1815, na de slag van Les Quatre-Bras, installeert Wellington zijn hoofdkwartier in een afspanning in het centrum van het dorp Waterloo. Het is daar dat hij zijn zegebulletin opstelt na de veldslag van 18 juni, die hij de naam ‘Waterloo’ geeft. Vandaag herbergt het gebouw een museum met een unieke verzameling gewijd aan elk leger. Het belicht op een didactische manier de rol en de betrokkenheid van alle naties die deelnamen aan de veldslag. Rechtover het museum verrijst de Koninklijke Kapel van Waterloo, gebouwd in 1687. Na de veldslag werd ze omgevormd tot herdenkingstempel ter ere van Wellington en zijn bondgenoten. De muren van de naburige kerk zijn bezaaid met grafplaten van officieren en soldaten die sneuvelden tijdens de gevechten. Chaussée de Bruxelles 147 1410 Waterloo visitwallonia.be/nl/content/wellingtonmuseum-waterloo-terug-naar-de-slag-van-1815