Een beetje geschiedenis

Al duizenden jaren maakt het paard deel uit van het dagelijks leven van de mens. Lange tijd kwam het enkel in het wild voor, maar na verloop van tijd werd het gedomesticeerd en voor een lange periode erg belangrijk voor de mens. Als je met paarden kon omgaan, was je namelijk zo goed als zeker van de overwinning in de strijd. Het paard is al sinds de oudheid een "vervoermiddel" en een oorlogswapen. Vanaf de middeleeuwen evolueerde de relatie tussen mens en dier. Zo begon men vanaf de 13e eeuw met het fokken van paarden, met als doel het beste paard te verkrijgen. Het belang van het paard wordt ook weerspiegeld in de grote zorg die het kreeg en vandaag nog steeds krijgt. Door de eeuwen heen hebben paarden een zeer speciale plaats in het leven van de mens ingenomen.
We nodigen u uit om enkele momenten uit de geschiedenis van onze streek te ontdekken, aangevuld met wat uitleg over de evolutie van het paard in onze samenleving. We hopen dat u net zoveel plezier zult beleven als wij en dat u op een leuke manier meer te weten komt over de landschappen die u doorkruist.

Onze regio in de middeleeuwen, tussen kerkers en kastelen.
De familie Noville verschijnt voor de eerste keer in de 12e eeuw in akten van de graven van Namen. Het waren ridders die behoorden tot de landelijke adel van het graafschap. Ze konden deelnemen aan oorlogen en bezaten veel grond. Om hun grondgebied en hun macht uit te breiden, maar ook om te voldoen aan de behoeften van een groeiende bevolking, begonnen de belangrijke families in Europa hun zwaar beboste gronden te ontginnen. Die evolutie zou een van de verklaringen zijn voor de naam van de gemeente Fernelmont, die "een met essen beplant plateau" betekent.
In de 13e eeuw, toen de ontbossing in volle gang was, werd de donjon van Fernelmont gebouwd door Godescalc de Noville. Het gebouw werd opgetrokken bij het dorpje Noville-Les-Bois, wat "nova villa" of "nieuw landgoed in het bos" betekent, nog maar eens een bewijs van de grootschalige ontbossing in die tijd.
Voordat de middeleeuwse donjon werd gebouwd, moet er een houten donjon zijn geweest. Naar alle waarschijnlijkheid was die donjon opgetrokken op een motte, een afgeplatte aangelegde aarden heuvel. De exacte locatie is echter niet vastgesteld. Donjons en versterkte kastelen werden echter meestal gebouwd op rotsen, waardoor het plateau van Hesbignon en zijn omgeving aangepast moest worden. Dat gebeurde door de moerassen uit te graven en om slotgrachten aan te leggen.
De donjon is door de eeuwen heen geëvolueerd om zich aan te passen aan zijn tijd, zijn bewoners, de omstandigheden van het leven en de verschillende veranderingen in onze samenleving.

Het paard in de hoge middeleeuwen (11e – 13e eeuw):
In tegenstelling tot wat lang is gedacht en in tegenstelling tot de voorstellingen die ons zijn overgeleverd, lijkt het paard dat in de middeleeuwen voor oorlogsvoering werd gebruikt helemaal niet op de paarden die we vandaag de dag kennen. In feite waren ze veel kleiner. Een groot Engels onderzoek over de periode van de 4e tot de 17e eeuw heeft aangetoond dat paarden nauwelijks 1,40 m schofthoogte hadden. Onze huidige paarden gaan vlot boven de 1,70 m, wat maakt dat we de paarden uit de middeleeuwen kunnen vergelijken met onze huidige pony’s. De paarden werden gekozen vanwege hun uithoudingsvermogen en robuustheid, niet vanwege hun grootte, om het gewicht van een man in harnas te dragen tijdens het afleggen van grote afstanden. Pas in 1500 na Christus begonnen paarden te groeien door de handel in volbloeden uit het Midden-Oosten.