Gemeenschappelijke school van Moxhe

Reeds in 1795, onder het Franse regime, werd de oprichting van één of meer lagere scholen per kanton verplicht gesteld, want om "het volk te bevrijden, moest de onwetendheid bestreden worden". Tien jaar later bleek dat slechts weinig gemeenten in de regio over een lagere school beschikten! In Moxhe was er echter een school voor 18 jongens en 27 meisjes. De naam van de onderwijzer was Lambert Thirion: hij werd door de ouders van de kinderen die naar zijn school gingen betaald. Onder het Nederlandse regime (1815-1830) maakte het gemeentelijk lager onderwijs een serieuze ontwikkeling door, maar geen enkel document laat toe te zeggen wat het in Moxhe in het bijzonder inhield. Na de onafhankelijkheid van België werden de eerste gemeenteraden gekozen uit de rijksten van de gemeente. De eerste burgemeester die in 1836 werd gekozen was jonker Louis de Woot de Trixhe. Als reactie tegen de Nederlandse wet werd het lager onderwijs onderworpen aan de willekeur van de plaatselijke besturen. Vanaf 1831 was er geen geld meer op de begroting voor onderwijs en er was geen school in Moxhe! Kinderen werden gedwongen naar school te gaan in een naburig dorp. In 1842 verplichtte de "Nothomb-wet" elke gemeente om ten minste één openbare lagere school in stand te houden of een katholieke school aan te nemen als die aan de wettelijke vereisten voldeed. De eerste bekende leraar trad op 1 oktober 1849 in dienst: zijn naam was Jean-Marc Gadisseur. De school was in zijn huis, op nummer 9 Rue du Tombeu gevestigd. In 1854 werd de school, die gemengd was, overgebracht naar de Place du Tilleul, in daartoe gebouwde lokalen met accommodaties voor de onderwijzer. In 1873 werd besloten een nieuwe school te bouwen, die voor jongens zou worden bestemd zijn, terwijl de oude door meisjes zou worden bewoond: de werkzaamheden waren in 1875 voltooid. Dit is de school die we vandaag de dag nog steeds zien. Het gebouw omvatte vroeger lokalen voor het gemeenschapshuis en een woning voor de onderwijzer. Het enige grote klaslokaal waar alle jongens van 6 tot 12 jaar bij elkaar waren gegroepeerd is het achtergebouw.