Hargibel
Description
Banka eta Urepele bezala, Aldudeko herria ibarraren behealdeko –batez ere Baigorriko– familietako haurrik gazteenek eraiki zuten. Aldudeko herriaren jatorri etimologikoak –“Altueretarako bidea”– ederki erakusten du ibilbidearen nondik norakoa. Hasierako igoeraren ondotik, bideak Aldudeko Errobi ibarraren gainaldetik jarraitzen du, pagadien eta iratzalekuen artetik. Pixkanaka-pixkanaka, mugaren bi aldeetatik segitu, eta ibilaldi honi xarma berezia ematen dioten Hargibel eta Harrikulunka mendi arrokatsuetara iristen da. Itzulerako bidea, bukaeran, ez da oso maldatsua. Gainera, pago ederrei esker, aski itzaltsua da, eta, aldi berean, paisaia ederrak ikusteko aukera ematen du.
Technical Information
Altimetric profile
Starting point
Steps
"Berdaritzeko lepoa
Joan Herriko Etxearen eta elizaren arteko errepidetik. 200 m urrunago, joan eskuinera. Poliki ibili, errepide horretako igoera arras zuta baita bide bilakatzen den arte. Eskuineko lehen bihurgunean, bidetik jarraitu. Oihan mistotik ateratzean, iratzeleku bat dago, eta hortik Aldudeko herria ongi ikus daiteke. Hiru bihurgune pasatu ondoan, joan eskuinera, pagadi batean sartzeko. Pagadi eder honetan igoera ez da hain patartsua eta oso atsegina da. Lekuka, ahabiondoek lurra estaltzen dute. Oihanetik ateratzean, Berdaritzeko lepora iritsi.
Belaungo lepoa
Berdaritzeko lepotik, joan ezkerrera, bide belartsu batetik. Pagoen artean, joan ezkerrean dagoen lehen bidetik. Bidea laster zabaltzen da iratzeen artean. Pixka bat urrunago, joan ezkerrera, pagaditik urruntzeko. Hesi batek bazterkatzen duen bide batera iritsi. 50 m geroago, biratu eskuinera, beste bide belartsu bat hartzeko. Korrale baten ondoko patarrean, joan zuzen. Ondotik, tontor-lerroaren itzulia egiten duen eskuineko bideari jarraitu. Bazkaleku baten ondotik, lepo oihantsu baten heinean, joan eskuinera. Jaitsi Belaungo lepora. Harri-hormazko korrale bati esker ezagut daiteke.
Hargibel eta Harrikulunka
Igo eskuinera, oihanerantz. Igoeran, pagadi ederrak eta iratzelekuak aldizkatzen dira. 1 km urrunago, Eihartzako lepora iritsi. Ezkerretik datorren errepide baten bukaerari esker errazki ezagut daiteke. Lepo horretatik, joan-etorria egin daiteke Hargibeleko gailur arrokatsuaren oinean dagoen Harrikulunka ikusteko. Horretarako, igo zuzen arroketarantz. Pixka bat gorago, egon eskuinaldean, bidexkatik kanpo, betiere gailurraren azpiko arroketarantz. Gailurretik 50 m-ra, Harrikulunka dago.
Errepide zatia
Ikuspegi ederraz gozatu eta Harrikulunka mugitzen entseatu ondoan, itzuli Eihartzako lepora, ibilbide beretik. Eihartzako lepoan, jaitsi eskuinera, errepidetik, lehen bihurgune gaiztoraino. Errepidetik atera eta ezkerreko bidea hartu. Belaungo lepoan, jarraitu eskuinerantz jaisten. Beherago, lehen pagoetan, joan eskuinera. 400 m urrunago, errepide batera iritsi. Joan ezkerrera, eta utzi eskuinerantz jaisten diren bi bideak. 1 km ibili ondoan, beste errepide perpendikular batera iritsi.
Elizara itzultzea
Errepide horretan, joan eskuinera. 30 m ibili ondoan, errepidetik atera eta ezkerreko bidexkatik jarraitu. 30 m geroago, bidexka utzi eta joan ezkerrera, guti ikusten den bidexka batetik jaisteko, zuzen, iratzeen artetik. Oihan burura iritsi. Hor, bidexka diskretu, hertsi eta itzaltsu bat hasten da. Beherago, beste bidexka bati lotzen zaio. Orduan, joan eskuinera. Oihanetik ateratzean, xeila bat ireki eta hetsi, eta joan ezkerrera. Bigarren xeila bat ireki eta hetsi. Eskuinera joan, elizara itzultzeko errepidetik.
Points of interest
Aldudeko eliza
Gaur egungo eraikina XIX. mendearen erdialdekoa da. Bi galeria-solairu ditu, eta barnealdea euskal elizen ohiko moldean antolatuta dago. Lehen, mezetan, gizonak goian jartzen ziren, galerietan, eta emazteak, berriz, beherean, nabe bakarrean.
Berdaritzeko lepoa
Bigarren Mundu Gerran, muga lerrotik hurbil, ihes egiteko sareak antolatu ziren. Alemaniarrek euskal mendietan zaintza zorrotza egin arren, Berdaritzeko pasabideak arrakasta handia ukan zuen eta hortik ihesaldi anitz antolatu ziren.
Harrikulunka
Kondairaren arabera, jentil batek (euskal mitologiako izakiak) harri hori Auza menditik bota omen zuen, Iruñeko katedrala suntsitzeko asmoz. Baina gaizki apuntatu zuenez, arroka Hargibelen oinean erori zen. 30 tona inguruko harri mokor hau mugitu daiteke. Ea bada, entsea zaitez!
Additional information
Balisage
Trait - Balisage directionnel sur supports locaux
Typologie de l'itinéraire
Joan-etorria
Itzulia
Equipements
Komunak
Thèmes
Natura (fauna, flora)
Data author
