Haritzondo

Collection : TOP 25 ET SÉRIE BLEUE

Scale : 1:25 000

13.90€

1346OT - ST-JEAN-PIED-DE-PORT ST-ETIENNE-DE-BAIGORRY VALLEE DES ALDUDES

Collection : TOP 25 ET SÉRIE BLEUE

Scale : 1:25 000

13.90€

TOP75023 - PAYS BASQUE

TOP100D64 - PYRÉNÉES-ATLANTIQUES PAU BAYONNE BIARRITZ PAYS BASQUE BÉARN

166 DAX BAYONNE PAYS BASQUE

89021 - ST-JACQUES-DE-COMPOSTELLE GR®65-2 DE MOISSAC A RONCEVAUX

Collection : DECOUVERTE DES CHEMINS

Scale : 1:100 000

9.10€

89030 - TRAVERSEE DES PYRENEES GR10®

Collection : DECOUVERTE DES CHEMINS

Scale : 1:100 000

9.10€

D64 PYRÉNÉES-ATLANTIQUES

Collection : CARTES DÉPARTEMENTALES IGN

Scale : 1:150 000

5.90€

NR10 NOUVELLE-AQUITAINE RECTO /VERSO LIMOUSIN POITOU

Collection : CARTES RÉGIONALES IGN

Scale : 1:250 000

6.80€

NR11 NOUVELLE-AQUITAINE RECTO/VERSO BASSIN AQUITAIN

Collection : CARTES RÉGIONALES IGN

Collection : DÉCOUVERTE DES PAYS DU MONDE IGN

Scale : 1:2 500 000

7.00€

Description

Larlako ibilaldi horretan gaindi gauza franko ikus daiteke. Mendigune horretan artzaintza, industria siderurgikoa eta ondare natural aberatsa elkarren ondoan dabiltza. Alabaina, ibilaldian gaindi ibiltariak meatze-erauzketen aztarnak ikusten ahalko ditu; horiek Antzinaro (K.a. IV. mendetik K.o. II. mendera) eta XX. mende artekoak dira. Ibilbidean gaindi ibiltariak manex ardiak ikusiko ditu hain segur; horiek euskal mendietako paisaia irekiak mantentzen dituzte. Ingurumen horretan natura-berezitasun franko ikus daitezke, hala nola, hezeguneak non esfagno estalki baten gainean drosera baita, edota sai arreen ohantzeak ezpondetan. Azkenik, kaskoraino joan gabe ere, ibilbidean zehar ibiltariak Aldudeko balearen gainerako ikuspegiaz gozatuko du.

Technical Information

Walking

Difficulty

Medium

Duration

3h30mn

Dist.

9.1 km

Altimetric profile

Starting point

64780 SAINT-MARTIN-D'ARROSSA

Lat : 43.23777Lng : -1.31316

Steps

Erreka bazterretik

Herriko pilota plazatik, hartu Satalira buruzko errepidea. 500 m igan ondoan, eskuinerako bihurgunean, xeila iragan eta joan parean den xendratik. Erreka politaren gainaldetik ibil, bidexka zabalera heldu arte. Joan eskuin eta segi igaten, lehenik oihanpean eta gero iratze-larrean. Lurrean den bordara heldu eta segi eskuin. Xendrak mendi mazelan segitzen du beste igoera batean segitu aitzin. Haritzondo ederraren ondotik iragan eta eroria den beste borda baten ondotik behereko aldean eskuin, eta joan ezker bihurgunean.

Korralez korrale

Ibilbideak segitzen du agerian den isurkian, eta lehengo korrale batera heltzen, haritzondoz eta gaztainez inguratua dena. Korralea iragan, igan zenbait metroz hesi bazterretik eta itzul eskuinera. Harri idorrezko pareta apal baten bazterretik joan labarrei buruz. Heldu zaitez ezkerreko xendrara eta segi handik. Beste korrale batera helduko zara ezponden bazterretik joanez. Xeila iragan ondoan, utzi pago ederrera buruz doan xendra eta segi bidexka zabaletik, iratzelekura jausten dena eta bide bihurtzen dena.

Larrango lepoaren oinetan

Beste korrale batera helduko zara, joan ezkerrera pareta apalaren parean, eta segi hesiaren bazterretik kasko borobildu batera heltzeko. Utzi bidea jaustera zure parean eta joan eskuinera askaren ondotik. Biziki fite, bide adarkatzean, joan ezker-ezkerreko bide belartsutik iratzelekuaren erdian. Segi jausten bidegurutzeraino. Hortik abiatzen da hautuzkoa den joan-etorria Larrango leporaino. Hautuzkoa, baina zinez gomendatua.

Lepoaren igoera

Segi bidetik hesiaren bazterretik. Ibilbideak oihanpean segitzen du bide adarkatzera heldu arte. Hartu doi bat igaten den eskuineko bidea. Borda baten ondotik iraganen zara ezkerraldean, belar pentze baten erdian. Joan hesiaren bazterretik eta malda kaskoan joan ezker. Bideak oihanpean segitzen du korrale baten bazterretik iraganez. Bidegurutze batera helduko zara, segi eskuineko maldatik. Bide horren puntan goza ezazu Larrango lepotik den ikuspegi ederraz.

Herrira itzultzea

Itzul gibelera hesiaren luzeran den bidegurutzera itzultzeko. Utz lehen hartu zenuen bidea ezkerrean eta segi pareko bidexka belartsuan, laster harritsua bihurtzen dena jaustean. Zoaz bide zabalera eta handik segi parean. Egon bide nagusi horretan, zatika bihurgunetsua dena eta errepidera heltzen dena. Zoaz ezker, laster bide adarkatze batera helduko zara eta han hartu gaineko errepidea. Segi errepide horretan 1,8 km-tan herriko pilota plazaraino heldu arte.

Points of interest

Korralea

Harri idorrezko pareta apal horiek ardi tropak biltzeko erabiltzen ziren lehen; artzainek mendi guzia erabiltzen zutela erakusten dute. Orain alanbrezko hesiak erabiltzen dira eta hondarkin horiek herrestariek erabiltzen dituzte aterpe gisa.

Saien labarrak

Sai arre franko bada Euskal Herrian, eta Larla mendian ohantzeak badituzte harrapari hilikijale handi horiek. Ohantze arrunta eraikitzen dute erlaitz batean eta ume bakarra hezten martxo erditsutik ekain bukaera arte. Kabala hazlearen laguntzaileak dira, hilak diren kabalen hilikiak garbitzen baitituzte.

Ustiapen siderurgikoaren hondarkinak

Larla mendian meatze-erauzketak egin ziren Antzinaroan (K.a. IV. mendetik K.o. II. mendera), eta gero XX. mendera arte. Lehengo ustiapen horien hondarkinak ikus daitezke: ez da zuhaitzik eta meatze-hondarkin metak badira. Interpretazio taulek esplikatzen dute hori.

Zohikaztegiak

Zohikaztegiak ingurumen natural bereziak eta bakanak dira; habitat babestuak. Berezko faunari eta florari ostatu ematen die. Drosera atzeman daiteke zohikaztegietan; landare intsektujalea da, eta estrategia harrigarria garatu du jaten dituen intsektu ttipien harrapatzeko. Zohikatza da gune mota horretako substratu nagusia, esfagnoen usteltze gelditik datorrena.