Geowandeling van Wellin : " In de uithoeken van de Calestienne en van de Ardennen "

Gîte op de boerderij "Anastasia" is een partner van het Geopark Famenne-Ardenne. Onze partners krijgen het label "Geopark Famenne-Ardenne", een door de UNESCO erkend gebied. Wat houdt uw activiteit in? “Op onze boerderij doen wij aan permacultuur, waarin wij voortdurend experimenteren. Wij beoefenen al 25 jaar een landbouw met zorg voor de aarde. Nu bieden wij ook een vakantieverblijf met een grote capaciteit aan, in een apart milieuvriendelijk gebouw uit massief hout.” Wat motiveerde u voor het keurmerk ‘Famenne-Ardenne Unesco Global Geopark’? “Ik ben erg trots dat de Unesco het toekende aan ons grondgebied. Ik werk in het hart van het Geopark, meer bepaald in de Grot van Han, waarvoor ik ook al meer dan 20 jaar de promotie doe en ik hou heel erg van onze moeder aarde. Ik zou dus fier zijn om het Geopark te vertegenwoordigen in ons logies.” Hanteert u een aanpak van duurzame ontwikkeling en milieuverantwoorde werkwijzen? “Wij werken altijd al milieuverantwoordelijk en volgens de principes van duurzame ontwikkeling. Alle materialen van de gîte zijn ecologisch, onbehandeld en gebruiken weinig energie (meer dan lage energie, want het gaat om massief hout). Het regenwater wordt opgeslagen in bekkens en gefilterd door omgekeerde osmose. We gebruiken zonnepanelen en verwarmen met een grote houtketel. Daarnaast doen wij ook aan duurzame landbouw, zonder mechanisering en gericht op de vermenselijking van de aarde.” KÖchli Isabelle – Zaakvoerster Gegevens: Les Hayettes, 126 6920 Wellin 084 38 96 67 koechli.isabelle@gmail.com fermearcenciel.be

De Saint-Remaclekerk (Remaclus), met haar indrukwekkende vierkante toren, dateert uit 1766 en was aanvankelijk aan Sint-Maarten gewijd. Ze staat nochtans in het midden van een versterkt geheel dat zelf uit de feodale tijd stamt en waarvan de ommuring en de gracht op verschillende plaatsen overlapt werd. Tijdens archeologische opgravingen werd ook een poort van deze omwalling gevonden. U kan het tracé van deze omwalling raden, want het komt ongeveer overeen met de steegjes rond de kerk en het oude parochiekerkhof. Dit gebouw uit de XVIIIe eeuw was een integrerend deel van het landschap van Wellin. Het behoort tot zijn geschiedenis, want het diende onder meer als schuiloord voor de burgers in de oorlog. De kerk huisvest enkele romaanse doopvonten uit begin de XIIIe eeuw. Bijzonder is wel dat op deze doopvonten, door de aard van de bodem in ons Geopark Famenne-Ardenne, vier kalkstenen koppen van 94 cm hoog aangebracht zijn.

Maison Lefebvre et Fils is a partner of the Geopark Famenne-Ardenne. Our partners are awarded the label "Geopark Famenne-Ardenne", a territory recognised by UNESCO. What is it you do? "Maison Lefevbre & Fils is a butcher's and delicatessen that also provides catering services. We are proud of our heritage as craft butchers through three generations. The vast majority of our products are locally sourced, and we continue to follow traditional production methods and recipes. Our smoked products are prepared in a traditional smoker dating back over 80 years." What prompted you to seek "Famenne-Ardenne UNESCO Global Geopark Partner" status? "The spirit behind the Geopark chimes with our philosophy of adhering exclusively to traditional methods for three generations. Since 1952, we have been providers of Walloon and primarily local products, prepared according to age-old tradition. We aim to introduce our customers to quality craft-made products that reflect our knowhow and the best our lovely region has to offer." What is your approach to sustainable development and environment friendly practices? "We are very keen on using green energy in this establishment, and we employ a specialist firm to sort all our waste. We work with local producers and act as ambassadors for short food supply chains and for traditional craft-based expertise. We are also very much part of the local community in Wellin, and we take part in and sponsor the Wellin Carnival." Benjamin Lefebvre, General Manager Contact details: rue de Beauraing, 182B 6920 Wellin 084 38 83 59 info@boucherielefebvre.com boucherielefebvre.com

De molen van Lomprez behoort tot een geheel van gebouwen die historisch deel uitmaken van het versterkte dorp Lomprez. De molen paalt aan een indrukwekkende hoeve die zou dateren van de bouw van een middeleeuws kasteel in de XIIe eeuw. De vijver die het molenrad aandreef, werd daarna gebouwd op initiatief van de graaf La Roche. De molen is het laatste gebouw dat nog van die middeleeuwse tijd getuigt. Hij werkte trouwens nog tot in 1920. Vandaag is het rad gerenoveerd en werd de vijver vervangen door een parking en een feestzaal (vlak achter u). Als u tijd hebt, moet u er zeker een kijkje gaan nemen. Het is een unieke kans om een blik te werpen op de hele ingewikkelde machinerie van molenstenen, builmachines, trechters, emmerkettingen en allerlei raderwerk die er nog altijd zijn en wel helemaal klaar lijken om meteen weer van start te gaan.m

Sohier, in de uithoeken van de Calestienne en van de Ardennen, is vermaard voor zijn architecturaal erfgoed, dat onder meer bestaat uit tal van traditionele huizen en dertien hoeves die gerenoveerd en goed onderhouden werden en worden. Maar daarnaast zijn er ook de vele uitkijkpunten, de mooie oude eik (Gros Chêne), de oude school, de Saint-Lambertkerk (1870-heilige Lambertus), de pastorie. Het zijn de kwaliteit en de eenheid van zijn gebouwen, grotendeels uit natuursteen in de XIXe eeuw, die het dorp Sohier de titel van 'Een van de mooiste dorpen van Wallonië' opleverde. De foto toont een deel van de muur van een van de hoeves van het dorp. Naast grijsachtige kalkstenen (herkenbaar aan hun gladde oppervlak), zijn er ook zandstenen in verschillende kleuren te vinden (meestal groenachtig, maar soms ook bruinachtig of rood met een ruw oppervlak). Die prestigieuze benaming dankt dit kleine dorp echter ook aan de inzet van zijn inwoners. Elk jaar is het hele dorp in het mooie seizoen getooid met prachtige bloemen. Sohier, dat is ook een heel verhaal. In de eerste eeuw getuigt de begraafplaats die ontdekt werd in de locatie 'Le Gibet' van gallo-romeinse bewoning. Opgravingen legden aardewerk, munten en nog andere voorwerpen bloot. Vervolgens ontwikkelde het dorp zich dankzij zijn versterkt kasteel. Dit laatste was oorspronkelijk trouwens omgracht. Vier eeuwen lang stonden drie families, die verwant waren aan elkaar, aan het hoofd van de heerlijkheid en van het kasteel van Sohier.

U bent nu aan de laatste halteplaats van uw wandeltocht door de streek van Wellin. Iets buiten het dorp ligt op een heuvel van karstische gesteenten een dreef, die de bezoekers een mooi uitzicht biedt. Zuidelijker gaat het grondgebied iets hoger, zonder grote oneffenheden, gaan weidelanden over in diepe wouden: dat zijn de Ardennen. Daar tegenover is het uitzicht naar het noorden meer oneffen. Op de voorgrond is een depressie waar te nemen: de Grande Fagne. (Hoogveen). Deze depressie werd uitgesleten in zacht gesteente en makkelijk uitgehold door de gecombineerde werking van vorst, afvloeiing en de mechanische werking van de wortels. Dit gesteente heeft de samenstelling van klei, maar werd door een lang geologisch proces omgezet in een vast gesteente dat geologen schiest noemen. Aan de achterkant van deze depressie klimt het reliëf naar een oost-westelijkgerichte bosrijke heuvel, de Tienne de Reumont. Wie door deze tienne loopt, kan enkele kalkdagzomen zien, die vertellen dat we ons nu in de Calestienne bevinden. Na een doorgang door schiestgesteenten loopt de kalkzoom meer dan een kilometer verder (Bois de Haur). Om een goed idee te hebben van het belang van deze strook moet u zich naar het oosten draaien, in de richting van de klokkentoren van de kerk van Lomprez. Vlak voorbij de snelweg, is het ontginningsfront van de groeve 'Carrière des Limites' te zien, die het kalkgesteente ontgint. Ten noorden van de Calestiennevolgt op de brede depressie van de Famenne, vrijgemaakt in het schiest van het Boven-Devoon, een aanzienlijke verhoging van het reliëf, de Condroz. De drève des Tilleuls loopt uit op de 'Chapelle Notre-Dame des Sept Douleurs' (kapel van Onze-Lieve-Vrouw-van-Zeven-Smarten). Deze laatste werd in 1860 opgetrokken, op initiatief van barones Baré de Comogne. Om dit bidvertrek te bereiken, liep u door een prachtige lindedreef, die verwijst naar de zeven smarten van de Heilige Maagd. De kapel is in neogotische stijl opgetrokken en staat op een uitsteeksel uit silsgesteente. En zoals vaak gaat ook hier het verhaal gepaard met volksgeloof en werden in tijden van grote droogte, processies gehouden om naar regen te vragen.