Un deux roues s'il vous plaît - fietstocht 8

De boerderij die u voor u ziet, maakte vroeger deel uit van een religieuze instelling, het klooster van Saint-Sevère. Jawel, er bestond een klooster in Meeffe en de eerste bouw gaat waarschijnlijk terug tot de 7e of 8e eeuw. Enkele eeuwen later werd het bij gebrek aan bewoners afgestaan aan de benedictijnen van de Saint-Laurentabdij in Luik en werd het een priorij met enkele religieuzen. Maar het leven in de priorij van Meeffe lijkt niet op de loop van een lange rustige rivier. Doorheen de eeuwen werd ze verschillende keren geplunderd en in brand gestoken, en het aantal monniken smolt als sneeuw in de zon. Zo kwam het dat de priorij van Saint-Sevère, nog steeds eigendom van de Saint-Laurentabdij, in 1717 een boerderij werd. Er bestaan niettemin vandaag nog verschillende sporen van het religieus verleden zoals de oude steen met wapenschild boven de koetspoort met de bijna onleesbare inscriptie ‘Numinis Ope’. Dat is het devies van Oger de Loncin, abt van Saint-Laurent (1586-1633). Kijk nu naar rechts, u ontdekt een gebouw in natuursteen dat sterk afsteekt tegenover de overige die vooral in baksteen zijn opgetrokken. Het is de oude romaanse kapel van het klooster. Ze heeft zeker enkele gotische aanpassingen ondergaan, zoals het roosvenster waarvan men de stenen omkadering kan zien op de muur tegenover de ingang van de kapel. Het roosvenster dat ongetwijfeld destijds voorzien was van gebrandschilderd glas, is momenteel opgevuld met een muur in natuursteen en is niet gemakkelijk te onderscheiden. De kapel van de priorij werd een schuur in het begin van de 18e eeuw en zag haar toegangsdeur omgeven door bakstenen in de 19e eeuw, het werk van een van de bewoners van de boerderij. Wat Saint-Sevère betreft, zijn relieken hebben Meeffe verlaten en vonden onderdak in het moederhuis in Luik. Enkel een borstbeeld van de heilige die men aanroept tegen grote droogte, wordt nog vereerd in de parochiekerk.

De drie grafheuvels uit de 2e eeuw die verrijzen op het platteland tussen Meeffe en Seron horen sinds 2013 bij het uitzonderlijk erfgoed van Wallonië. Zij bevinden zich op 4,5 km van de oude Romeinse heerweg die Bavay met Keulen verbond. Zij werden regelmatig onderzocht door archeologen en dat gebeurde ook van 5 juni tot 18 juli 2018. Nieuwe elementen hebben toen het feit bevestigd dat de graven van Seron tot de belangrijkste van de streek behoren, want al zijn ze niet zo hoog, we zien er enkel het deel aan de oppervlakte van. Recente opgravingen hebben inderdaad aan het licht gebracht dat de geïsoleerde tumulus omgeven was door een omheinde ruimte met zandsteenscherven van 29 meter op 60 cm. Wat kunnen we daaruit afleiden? De omheinde ruimte zou de scheiding kunnen betekenen tussen de wereld van de doden en deze van de levenden. Tijdens vorige opgravingen, in 1854, ontdekte men onder de geïsoleerde heuvel de resten van een houten doodskist met verkoolde menselijke beenderen en wat aardewerk. Het is heel waarschijnlijk dat deze resten niet aan een Romeins officier hebben toebehoord maar aan een rijke eigenaar van een landbouwdomein uit de omgeving, wiens slaven de aarde hebben aangebracht voor de heuvel. Aarzel niet op de tumuli van Seron te klimmen, u krijgt er een uitzicht op het omliggende platteland van Haspengouw. Zo’n vijf à zes meter boven de grond ontdekt u de dorpen Meeffe, Hemptinne en Seron. Nog meer graven zullen hun geheimen mettertijd prijsgeven, zoals deze van Merdorp, Ambresin of Avesnes.

De vierkante Saint-Pierrekapel, in geverfde baksteen en kalksteen, werd opgericht op het einde van de 18e eeuw. Op de bovendrempel ziet u de inscriptie ‘Saint Pierre PPN’. Rechts van de deur is een plaat ingewerkt met de gegraveerde vermelding ‘Chapelle dédiée - à Saint Pierre en 1775 - St Pierre PPN.

Een beek is een ondiepe waterloop met een bescheiden debiet, gevoed door natuurlijke bronnen of een drainagebekken, vaak voortkomend van een vijver, een meer of een rivier. Een beek kan droog komen te staan bij grote droogte, want zijn bron is afhankelijk van de weersomstandigheden. De Rhée heeft de Soile als bijrivier.

Appels | peren | sappen Jean Luc Dardenne rue du Crocq 8, 4219 Meeffe 0478/449584 caroluc3@gmail.com KORTE CIRCUITS: appels voor sappen van de Ferme du Chant d’Oiseaux Verdeelautomaat

De Calvariekapel verrijst op een kleine hoogte en domineert het dorp Meeffe, maar men zou er kunnen passeren zonder ze op te merken want ze is gaandeweg omringd met plantengroei en bewoning. Men gaat er heen via twee stenen trappen, met vertrek aan de Rue du Berlicot en de Rue des Masures. De keurige, helemaal witgeschilderde kapel is verfraaid met pilasters en een fries van baksteen die haar nog eleganter maken. De achterkant van de kapel, met afgeronde muren, is niet toegankelijk. De meer sobere zwarte toegangsdeur met erboven een gemetseld kruis dat reikt tot aan de fries, heeft vier verticale spleten die echter niet direct iets van het interieur van de kapel laten zien. Men moet een tiental treden op gaan – opgelet, wankele trapleuning – en vlak bij de openingen gaan staan om het interieur te ontdekken. Een ijzeren hek op een meter van de ingang scheidt het altaar van de bezoekers. Op het altaar bevinden zich verschillende geverfde plaasteren beelden met een afbeelding van Christus en Maria. Aan de voorkant van het altaar ziet u de inscriptie ‘Souvenir de la famille Sauvenier frères et sœurs 1884’. Op de hoogte, misschien een feodale motte of een Romeinse tumulus, krijgt u een panorama van 360° van de straten van Meeffe.

Saint-Donat wordt aangeroepen voor bescherming tegen onweer, storm, bliksem, donder en andere slechte weersomstandigheden. Rond de Saint-Donatkapel uit 1806, ziet u 2 haagbeuken met opstaande takken (Carpinus Betulus) met een omtrek van meer dan 82 cm.

Op het platteland zijn niskapellen op een onderbouw, ook veldkapelletjes genoemd, onverwacht te zien in de vrije natuur, maar soms bakenen ze ook een goed af. Ze staan geïsoleerd langs wegen, soms in gezelschap van een boom of een klein rond bosje. Ze zijn vaak door een familie, parochie of organisatie uit dankbaarheid opgericht; in sommige gevallen staan ze op een plaats waar een gebedsverhoring heeft plaatsgevonden of een andere indringende gebeurtenis heeft plaatsgevonden. Het Waalse woord voor niskapel is ‘potale’. Het is het verkleinwoord van ‘pote' (klein gat).

Productie van saffraan en afgeleide producten Éric & Sabine Léonard Rue de la Waloppe 26, 4219 Wasseiges 0496/545441 ferme.leonard@gmail.com www.safrandecotchia.com KORTE CIRCUITS : Rechtstreekse verkoop op afspraak Winkels op de boerderij:  Le Petit Graux (Petit Waret)  Terroirs & Passion (Acosse) Restaurants, kruidenierszaken, bakkers, slagers, overal in België.

Het bassin van de Mehaigne beslaat bijna 88 km². De rivier ontspringt in Saint-Denis, in de gemeente La Bruyère, komt Luiks Haspengouw binnen – waar ze 65 km doorheen vloeit – in Wasseiges en werpt zich in de Maas in Huy, en meer precies in Statte. Langs het hele traject wordt hij gevoed door tal van beekjes. Het beekje dat in de Mehaigne vloeit in Wasseiges, ten zuiden van het dorp Ambresin, is de Soile. In Haspengouw en meer precies in Wasseiges, is de Mehaigne voldoende ongerept gebleven om wandelaars aan te trekken. Langs de natuurlijke oevers kan men vaak, met een beetje geluk, kwikstaartjes en ijsvogels ontdekken. Het transparante water laat grote groene algen golven en herbergt bijna 30 verschillende soorten vissen. Langs de oevers van de rivier die zich als een slang kronkelt tussen de hem omringende vochtige weiden en velden, verrijzen oude knotwilgen die vroeger de mandenmakerijen hebben bevoorraad. Ja, de Mehaigne is dat allemaal en nog veel meer…

Op het einde van de 12e eeuw kwamen er baljuwschappen in onze provincies. Dit gerechtelijk-administratief systeem dat uit Frankijk was overgewaaid, werd onder meer toegepast in het graafschap Namen en Wasseiges. Deze laatste gemeente werd gekozen als hoofdplaats van het baljuwschap en hield toezicht op ongeveer 29 dorpen in het noordoosten van de provincie Namen en enkele gemeentes in het westen van de provincie Luik. Aan het hoofd van het baljuwschap stond de baljuw die niet noodzakelijk tot de adel moest behoren en die de functie had van rechter, militaire chef en ontvanger van belastingen en boetes. In de loop der eeuwen verzwakte hun macht en in de 18e eeuw was de functie herleid tot eenvoudig toezichter. De baljuw was benoemd voor het leven, maar vanaf 1730 werd hij slechts benoemd voor 3 jaar. De Franse Revolutie en de annexatie van België maakten een einde aan het baljuwschap van Wasseiges. Uit die periode rest in Wasseiges enkel de woning van de laatste baljuw, Henri Matagne, die dateert van de 18e eeuw

Deze boerderij die in de 15e eeuw afhing van het Notre-Damekapittel van Namen en van de abdij van Saint-Laurent in Luik, strekte zich uit over meer dan 175 ha en dat is meer dan een derde van het grondgebied van Wasseiges. Zij hoorde toe aan de heer Gilles de Crupet. Voordien was ze een burcht die in 1322 betwist werd door Huy en de graven van Namen. Geholpen door Luik won Huy de veldslag. De burcht werd volledig vernield en nooit herbouwd. De boerderij die gerenoveerd werd in 1695 en 1753, heeft een defensieve allure behouden door haar torenpoort die vroeger afgesloten was door een ophaalbrug.

Niskapel uit de tweede helft van de 19e eeuw met rondboog ingewerkt in kalksteen. Zeer mooi kruis in smeedijzer. Geplaatst op een moderne sokkel in baksteen, na een ongeval.

De Saint-Etiennekerk werd in 1772 ingeplant op de locatie van een oud gebedshuis. Het is een hoog gebouw in neoclassicistische stijl, opgetrokken in baksteen en blauwe steen, en met harmonieuze proporties. Het is een voormalige kerk van de abdij van Salzinnes (grote cartouche van een abdis, met devies en het jaartal 1772, boven het omlijste portaal). Spits van leien, van ver zichtbaar, met een peervormige punt. Groot classicistisch interieur met rijzige zuilen, ovale oculi en mooi eikenhouten meubilair: altaren, preekstoel, acht bewerkte panelen in het koor (Bijbelse scènes), beelden uit de 18e eeuw.

Tilia platyphyllos - Zomerlinde - Omtrek: 2,36 m Hoogte: 22 m

Op nr. 1: Fagus sylvatica purpurea - Rode beuk - Omtrek: 3,05 m – Hoogte: 22 m Cedrus atlantica blanca - Atlasceder - Omtrek: 2,80 m – Hoogte: 26 m Tilia x petiolaris -Treurzilverlinde - Omtrek: 4,12 m – Hoogte: 32 m

Kapel gebouwd in 1951 als dank voor de genezing van een ziekte.

Het Waalse woord voor niskapel is ‘potale’. Het is het verkleinwoord van ‘pote (klein gat). Niskapelletjes bevatten een beeld van een heilige, ze komen voor op een voet of ingewerkt in een muur. In de dorpen ziet men ze vaak hoog ingewerkt in de muren van huizen. Daar worden ze geacht de inwoners te beschermen tegen ziektes. Op normale hoogte zijn ze bestemd om vereerd te worden.

Gastenkamers (B&B) – 4 tweepersoonskamers en 2 studio’s Dit voormalig graandepot is mooi verbouwd en biedt nu een verzorgde gezinssfeer. Twee tweepersoonskamers (Indisch en Afrikaans, privébadkamer, tv en wifi), een studio voor ruiters (voor 2-3 personen met individuele badkamer, tv en wifi), een Amerikaanse studio (3 ind. bedden, tv en wifi) en een Canadese kamer (tweepersoonsbed, tv en wifi) delen samen een salon, een keukenhoek en een badkamer. De laatste, meer persoonlijke kamer, is de kamer van ‘Bonne-maman’ waar waardevolle herinneringen van mijn grootmoeders zijn ondergebracht (tweepersoonsbed, tv en wifi). De Moulin beschikt over een privéparking, onthaalt fietsers en motorrijders. Een groot terras geeft uit op de ruiterruimte met zijn paddocks en overdekte piste. Voor ruiters bestaat de mogelijkheid om hun paarden onder te brengen in de stallingen (boxen en weide). Naast het ontbijt biedt de eigenares, mevrouw Demaret, ook een gastentafel.

Bewonder de dreef met zomerlindes (Tillia platyphyllos) die geklasseerd zijn als bijzondere bomen. Het kasteel is privébezit.

Deze kapel in baksteen die in 1874 werd gebouwd door de familie Jonet, heeft een spitsboogdeur met bovendrempels in natuursteen. Het leien dak is bekroond met een kruis in smeedijzer.

Landelijke gîte – 4 kamers, voor 12 à 14 personen (gîte met grote capaciteit) De boerderij Sainte-Adèle in Forville biedt u een gîte voor 12 à 14 personen, hedendaags ingericht in een boerderij uit 1830. De gîte telt 4 kamers, elk met badkamer en privé-wc, gratis wifi, een grote living, een zeer goed uitgeruste keuken, een speelzaal en een grote tuin aan de rand van de velden waar in de zomer biologische groenten worden geteeld. Profiteer in het seizoen van de dagelijks verse groenten uit eigen tuin. De eigenaar organiseert op aanvraag een rondleiding op zijn boerderij en initieert u in de biologische groententeelt. Fietsen staan ter beschikking. Fiets- en RAVeL-route worden op aanvraag uitgestippeld.

Deze oude handpomp in gietijzer herinnert aan een niet zo ver verleden toen er nog geen kranen met lopend water waren in de huizen. De pompen verschenen in de loop van de 19e eeuw en werden in grote hoeveelheden geproduceerd in gieterijen. Men vond ze zowel op het platteland als in stedelijke milieus. Het intern mechanisme was altijd identiek, meer de vorm van de pomp kon verschillen.

Quercus robur - Zomereik

De Notre-Damekapel werd gebouwd met baksteen en blauwe steen. Ze heeft een dak in piramidevorm met daarop een smeedijzeren kruis. Waarschijnlijk werd ze in het midden van de 19e eeuw gebouwd door de familie Wery. In 1986 werd ze gerestaureerd door de wijkbewoners. Op Hemelvaart wordt er een mis opgedragen. De kapel is eigendom van de kerkfabriek van de kathedraal van Luik. Bron: Serge Chasseur.

Onthaal van scouts – schoolgroepen - logies – tot 30 personen Het logies dat we u aanbieden bestaat uit drie paalhutten. Zij hebben een houten structuur, zijn geïsoleerd, verwarmd en gezellig ingericht. Het zijn hutten om ‘samen te leven met de natuur’, om zich te herbronnen, terug te keren naar het authentieke leven, verschillend van wat we dagelijks gewoon zijn. De hutten bieden de gelegenheid om op te gaan in de omgeving. Ze vormen een uitnodiging tot reizen, avontuur, dromen en poëzie.

De Saint-Laurentkerk heeft een neoclassicistische architectuur maar is waarschijnlijk heel oud. Tijdens de 17e en 18e eeuw had de kerk eigen bronnen en inkomsten. Die opbrengsten kwamen van het land dat ze bezat en de mudden spelt (mud = oude inhoudsmaat voor graan en andere droge waren).

In het boek ‘Les délices du Pays de Liège’, geschreven in 1744 door Saumery, beschrijft hij de omgeving (en onder meer het bos) als volgt: "Een van armen van de beek (...), komt uit een onontgonnen maar riant dal en wordt ontdekt aan de kant van het zuiden, waar het bijna op hetzelfde niveau ligt van een uitgestrekt en vruchtbaar landschap. Een kwart mijl hoger leidt deze vallei naar een donker heggenlandschap, waar lanen afgezet met allerlei soorten bomen zorgen voor een ondoordringbare afscherming van de zonnestralen. De beek die er doorheen stroomt, laat zijn water vloeien op een bodem van grind, wat de zuiverheid ervan verhoogt.”

Te midden van de begraafplaats verrijst dit classicistisch gebouw in baksteen en blauwe steen, met een onderbouw van kalksteen. U ziet een chronogram dat het jaartal 1793 vermeldt. De kerk heeft een enkele beuk met drie traveeën, verbonden met convexe panelen met de toren. De toren is vrij slank en heeft een achthoekige spits van leien. Op het portaal ziet men een kroonlijst met het chronogram: De NassaU CorroY DeCano IUbente fUnDItUs aLte eXUrglt.

Niskapel in kalksteen in 16e-eeuwse gotiek, ingewerkt in een muur uit de 19e eeuw. Accoladeboog versierd met fleurons terugvallend op een bundel dragers met lijstwerk. Wist u dit? Het Waalse woord voor niskapel is ‘potale’. Het is het verkleinwoord van ‘pote (klein gat). Niskapelletjes bevatten een beeld van een heilige, ze komen voor op een voet of onderbouw, of ingewerkt in een muur. In de dorpen ziet men ze vaak hoog ingewerkt in de muren van huizen. Daar worden ze geacht de inwoners te beschermen tegen ziektes. Op normale hoogte zijn ze bestemd om vereerd te worden.

De boerderij Montulet, voorheen de Ferme de la Tour waar de graaf en de gravin verbleven, is vandaag een heterogene vierkanthoeve met gebouwen in gekalkte baksteen voor wat betreft de bijgebouwen en natuurlijke baksteen en breuksteen voor het hoofdgebouw. Dat dateert uit de 18e eeuw en kreeg een bijkomende verdieping in de 19e eeuw. Sommige stallen dateren van de 17e eeuw, andere hebben een gewelfd interieur met Toscaanse zuilen. Op enkele meters van de boerderij staat aan de rand van de weg een kapel in baksteen, helaas in bouwvallige toestand. Haar gotische deur is omgeven door een stenen lint.

Gebouw in baksteen en blauwe steen. De kapel werd opgericht in de 18e eeuw door de familie de Hemptinne. Ze verkeert in erbarmelijke staat en herbergt een icoon van de Maagd en een beeld van de kleine Jezus van Praag

Witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) met historisch belang: hij werd geplant ter gelegenheid van de 150e verjaardag van de Belgische onafhankelijkheid - Omtrek: 0,5 m Hoogte: 6 m.

De Saint-Martinkerk is gedeeltelijk omgeven door een ommuurd kerkhof. Zij werd opgetrokken in twee fasen: de westelijke toren en de drie beuken van het schip dateren van 1773. Het koor is van 1871 en werd gebouwd door architect H.J. Maquet uit Brussel.

Een bank, een boom, een lap gras en… de Mehaigne. Vlakbij het dorpsplein van Wasseiges, nodigt de Mehaigne uit voor rust en ontspanning. Gezeten op de bank bij de rivier, kunt u van al zijn charmes genieten. Dertig soorten vissen zwemmen rond in deze rivier die zich nu eens rustig, dan weer levendig toont, maar die het door de menselijke activiteiten soms moeilijk heeft om de grote diversiteit van zijn vispopulatie te behouden. Teneinde de waterlopen te helpen bij het behoud van hun diversiteit, hun waterkwaliteit te herstellen en hun oevers aangenaam te maken, werden Riviercontracten op punt gesteld. Zij nodigen uit tot deelname en engagement van iedereen die zich van dicht of van ver interesseert aan waterlopen, zoals buurtbewoners, vissers, gemeentelijke mandatarissen… Het beheerscontract wordt vastgelegd en het Riviercomité zorgt voor een goed functioneren ervan. De Mehaigne maakt deel uit van het Riviercontract van de benedenloop van de Maas en heeft de burgers ingrijpend betrokken bij de voorbereiding van het contract. Een manier om zich de rivier op een intelligente manier weer toe te eigenen.

Wie was ‘Notre Dame de Bon Secours’ (Onze-Lieve-Vrouw van Goede Bijstand)? Na haar verschijning in Lourdes in 1858, is de Maagd Maria ook verschenen in 1859 in het dorpje Champion in de Verenigde Staten, in het noordoosten van Wisconsin, vlakbij de Grote Meren. Een jonge Belgische boerin met de naam Adèle Brise, had er drie ontmoetingen met de Maagd. Bij die gelegenheid gaf de Maagd volgende opdracht aan het meisje: “Verspreid het katholieke geloof bij de kinderen van de inwoners die soms hun geloof verliezen uit slordigheid.” Adèle nam haar opdracht ter harte en wijdde haar hele leven aan de evangelisatie van de kinderen met de catechismus en de sacramenten.

Sainte-Barbe, gevierd op 4 december, is de patroonheilige van iedereen die een gevaarlijk beroep heeft. Bekijk het opschrift ‘Sainte Barbe préservez nous de la mort subite et imprévue’.

IJs | Sorbets | ijstaarten | yoghurt | kwark | pudding | rauwe melk Joëlle & Virginie Delcourt rue Mahy 29, 5380 Noville -les-Bois 081/83.49.54 0477/19.18.72 fermedugrosmaillet@skynet.be lafermedugrosmaillet.blogspot.com/ KORTE CIRCUITS: rechtstreekse verkoop: winkel op de boerderij kruidenierszaak: Avicole du Waya

Drève de 26 sujets de Tilleuls à grandes feuilles (Tillia platyphyllos) Circonférence 2 mètres - Hauteur 28 mètres

Wie was dokter Goffin? Jules Goffin werd geboren in Noville-les-bois op 31 maart 1897. Hij was nog zeer jong toen de oorlog uitbrak. Maar zijn jeugdige leeftijd belette niet dat hij benaderd werd door de inlichtingendienst en vanaf 1915 werd hij actief lid van het Verzet. In 1918 werd hij in Luik aangehouden, maar bevrijd op het einde van de oorlog. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak in 1940 vervoegde hij onmiddellijk het Verzet en werd belast met de organisatie van een verzetslijn aan de Nederlandse grens. Hij omringde zich met kundige en toegewijde medewerkers en werd betrokken bij het netwerk dat de terugkeer van gevangenen en vliegtuigbemanningen organiseerde. Helaas werd hij verraden en op 15 oktober 1942 aangehouden, samen met een groot deel van de leden van zijn netwerk. Zij werden in Nederland vastgehouden en in Utrecht geëxecuteerd op 9 oktober, na een lange en pijnlijke gevangenschap.

www.legoutdemapassion.be/

www.gitedelafermedeseron.com/

Gîtes à la ferme et au moulin situés à l'écart du village, dans une ferme en carré de Hesbaye du 14ème siècle. 081/85.52.78 - www.moulin-de-meeffe.be

De kapel van Notre-Dame de Grâce werd gebouwd in 1897, zoals de cartouche in blauwe steen rechts van de deur aangeeft.

U bevindt zich voor het oude treinstation van Wasseiges. Het werd gebouwd op het einde van de 19e eeuw en omvat twee gebouwen, een voor de inontvangstneming en een andere als opslagplaats. Later bouwde men een woonst naast het gebouw voor inontvangstneming dat een verdieping bijkreeg. Het stationnetje van Wasseiges maakt deel uit van een interessant verhaal over een treintje dat 40 jaar lang de streek doorkruiste, van 1879 tot 1918. Dat was de Zaman trein. Joseph-Emmanuel Zaman was een rijke industrieel uit Brussel die zich begon toe te leggen op de teelt van suikerbieten nadat hij in het kasteel van Wasseiges kwam wonen. Samen met landbouwers uit de streek stichtte hij de suikerfabrieken van Boneffe en Ambresin. Om zijn productie gemakkelijk te kunnen vervoeren, besliste hij een spoorlijn aan te leggen die de twee suikerfabrieken verbond. De Zaman trein, zoals hij genoemd werd, was ook verbonden met het bestaande spoorwegnet, waar hij aansluiting mee had in het station van Noville-Taviers. Een smalspoor (71 cm) liep voortaan door de streek over een afstand van bijna 10 km. De Zaman trein vervoerde niet enkel suikerbieten maar ook goederen en reizigers. Langs het traject werden acht stations gebouwd en een depot in Ambresin. De remises voor wagons en locomotieven zijn vandaag noch zichtbaar op de site van de oude suikerfabriek. Er werden ook twee bruggen aangelegd, een in Wasseiges en een in Branchon. Deze laatste was een echt kunstwerk en vestigde mee de faam van de Zaman trein: het was een metalen viaduct, 127 meter lang en 5,5 m hoog.

Het is nu meer dan 2000 jaar dat de Romeinse heerweg die Bavay (F) met Keulen (D) verbond ons land doorkruist op een ZW – NO as. De route werd gebruikt door reizigers en handelaars en bevorderde de uitwisselingen en communicatie tussen de volkeren. Het is een van de oudste symbolen van de Europese eenheid. De heerweg werd in gebruik genomen rond 20-15 voor Christus en verbond de nieuwe commerciële en administratieve centra met elkaar, zoals Bavay en Tongeren. Hij had een aantal zijwegen die door het platteland liepen naar nederzettingen (vici) zoals Braives. Vanuit Bavay volgt de Romeinse heerweg een rechtlijnig tracé waarvan afgeweken wordt ter hoogte van Gembloux, om opnieuw verder te gaan van Omal naar Tongeren. Hij volgt een heuvelkamlijn en de waterscheiding van de Maas en de Schelde. Vanaf Gembloux omzeilt hij de valleien van de Orneau en de Mehaigne. De heerweg werd aangelegd met gebruik van ter plaatse gevonden stenen en materialen. Hij was lichtjes bol om het water gemakkelijker te laten wegstromen. Zijn breedte bedroeg 6 à 7 m en hij was geflankeerd door zijdelingse grachten op 20 meter van de centrale as. Langs weerszijden van de weg kan men tal van tumuli ontdekken, wat zorgt voor enig reliëf in de vlakte van Haspengouw.

Haspengouw is een uitgestrekte streek met veel aspecten en invalshoeken. Men spreekt bijvoorbeeld van Luiks en Naams Haspengouw, droog en vochtig Haspengouw, maar een naam zegt niet altijd alles en diegenen die de streek het best kennen, definiëren haar vooral via haar functie: voeden. Haspengouw is namelijk de graanschuur van België. Met haar vruchtbare, slib bevattende bodem, met haar immense bieten- en graanvelden, bezit de streek een weergaloos voedingspotentieel. Ze heeft een ‘openfield‘ landschap, Engels voor open veld, en dat is een zeer toepasselijke term want de velden strekken zich uit tot aan de einder, zonder hagen of afsluitingen om ze te scheiden. Een landschap dat gaat vervelen? Nee, want Haspengouw is veel meer dan dat. Links en rechts ontdekt u elementen die uw wandeling toch afwisselend en nog interessanter zullen maken: een bomenrij, een geïsoleerde boerderij, een holle weg, grazende koeien in de weides, een vallei, beekjes, kleuren die veranderen in functie van licht en duisternis of in functie van de teelten en de seizoenen. Wat een diversiteit! En dan hebben we het nog niet eens gehad over de flora en fauna in deze genereuze streek. Uw tocht zal verre van monotoon zijn, dankzij het palet landschappen dat Haspengouw aanbiedt.

De Saint-Martinkerk werd in 1843 gebouwd op de plaats van een oude kapel die gewijd was aan Sainte-Madeleine en die een gebedsplaats was voor de inwoners van Ambresin. De oude kapel was gebouwd in kalksteen en vuursteen, in gotische stijl. Ze had de vorm van een kruis met het koor gericht naar het oosten en de ingangsdeur naar het westen. Ze was eerder klein en stond in 1780 op instorten. In die tijd kreeg ze een brand te verwerken en lange tijd bleef ze onaangeroerd. Toen de toren op 11 juli 1840 getroffen werd door een blikseminslag, werd de schade nog groter en de afbraak begon op 29 juni 1842.

De boerderij van Buay ligt afgezonderd te midden van het platteland tussen Avin, Meeffe en Ambresin. Ze vormt een mooi geheel van gebouwen in baksteen, die in hoofdzaak dateren van de 19e eeuw. Net zoals de Ferme du Prieuré in Meeffe, was ze vroeger eigendom van de abdij van Saint-Laurent in Luik. Daarvan getuigt het devies van een abt op de schitterende duiventiltoren uit de 17e eeuw: ‘Fortitudine et Prudentia’, Moed en Voorzichtigheid. Ter hoogte van de omheiningsmuur ziet u het geheel van gebouwen. Zij zijn niet regelmatig geschikt rond het binnenplein waar zich in het midden de locatie van een oude mestvaalt bevindt. Wat het eerst de aandacht trekt, is de immense schuur links. Ze dateert van het einde van de 18e eeuw. Achteraan de binnenplaats lijkt het of het woongebouw, dat verschillende restauraties onderging, terugwijkt van de nutsgebouwen aan zijn rechterkant. Daar vindt u een broodoven en de bergplaats voor zijn houtvoorraad, samen met enkele stallingen.

Door Meeffe kabbelen verschillende waterlopen. De Mehaigne, de Soile, de kleine en de grote Rhée vloeien onder de bruggen en straten van het dorp. Zij worden zelf gevoed door verschillende bronnen. Het is dus niet verwonderlijk om een fontein te vinden in Meeffe. Het kleine bassin van de fontein wordt gevormd door een vierkant in blauwe steen. De grote ovale en bolle steen aan de rand van het bassin diende ongetwijfeld om de was te doen. Juist achter de fontein is een recente en grote niskapel, ook in natuursteen, gewijd aan Sainte-Claire. Ze bevat een beeldje van de patroonheilige van de blinden. Maar wat op deze plek interessant is, dat is de fiets achterlaten en te voet het paadje volgens langs de niskapel. Na enkele meters gaat u over u de kleine brug over de Rhée en vervolgt u deze charmante wandeling tussen de tuinen en huizen van de Rue du Tiers. Op het einde van het pad neemt u rechts, gaat u opnieuw over de Rhée, nogmaals naar rechts en u bent in de Rue des Fontaines. Een leuke wandeling in Meeffe! Kent u overigens de oorsprong van de naam Meeffe? Het achtervoegsel ‘effe’ of ‘affia’ is van Keltische oorsprong en zou ‘lopend water’ betekenen. Maar volgens de Waals historicus Maurice Bologne, zou Meeffe voortkomen van ‘Maldavia’, het ‘land van de moerassen’. En dan is er ook nog de enthousiaste lokale historicus Joseph Deleuze, die ‘Boneffe, ‘boun aiwe’, of ‘goed water’ vergelijkt met ‘Meeffe’, ‘ma aiwe’ of ‘slecht water’. Het klopt dat het dorp destijds veel drassige gronden had.